Geschiedenis van Groot-Ammers
Groot-Ammers, zo op het eerste oog een lintdorp aan de Lek, kijkt hoog vanaf de dijk op het water van deze druk bevaren rivier. Ogenschijnlijk kleine dijkhuisjes rusten bij nadere beschouwing op enorme onderhuizen. Andere dijkhuisjes lijken de beschutting van de dijk te koesteren.
Het dorp Ammers ontstond in de polder Gelkenes, op de rechteroever van de Ammers, een klein moerasriviertje. Tot 1986 was Groot-Ammers een zelfstandig gemeente. Het gebied ervan viel samen met het grondgebied van de Middeleeuwse Heerlijkheid Liesveld. De oostgrens van de Heerlijkheid Liesveld vormde in de Middeleeuwen ook de grens tussen het graafschap Holland en het Sticht (Utrecht). De Heerlijkheid Liesveld strekte zich uit over de ambachten Gelkenes en Ammers-Graafland. In een handvest Langerak uit 1253 komen we deze namen al tegen. Gelkenes werd waarschijnlijk al voor 1200 ontgonnen. In oude documenten komen we Groot-Ammers nogal eens tegen: Allereerst stond hier een van de beste kastelen van ons land: het slot van de heren van Liesveld. En in de tweede plaats speelde Groot-Ammers in de waterlozingsgeschiedenis een grote rol.
Het slot Liesveld
In 1042 werd het slot Liesveld aan de Lek gebouwd.
Daarvandaan wist men eeuwenlang de streek te beheersen. Veel later, in 1636, kocht Willem Frederik van Nassau, stadhouder van Friesland, de baronie van Liesveld. Vandaar dat de koning(in) van Nederland zich ook baron(es) van Liesveld mag noemen.
Het kasteel heeft er lang gestaan. Volgens een oude gravure zag het slot er in 1733 zo uit:
Van Nidek schreef over het slot Liesveld:
“Het kasteel van Liesveld wierd van ouds gehouden voor één van de alleruitmuntendste, die ‘er in Holland waren, zoo wel ten opzigte van deszelfs grootte, als sterkte; zijnde het Stamhuys der Edele dezes Naams, welk van ouds daar op plagten te woonen, en van dewelke het ook dezen naam heeft ontfangen. Dit Kasteel of Slot is gebouwt in den Jaare 1042.”
Overigens wordt aan het bouwjaar 1042 ernstig getwijfeld. De heren van Liesveld komen pas in de 13e eeuw op het toneel. Vermoedelijke bouwdatum ligt dan ook eerder in de richting van 1275, wat evengoed erg lang geleden is.